Werkbaar werk

De laatste jaren is werkbaar werk steeds actueler, maar wat houdt dit nu daadwerkelijk in? We spreken over werkbaar werk indien u plezier haalt uit uw werk, zowel fysiek als mentaal geen klachten ervaart, er leermogelijkheden uit kunt halen en indien u nog steeds tijd kunt maken voor een sociaal leven, naast uw werk. Deze elementen worden ook wel de werkbaarheidsindicatoren genoemd. Daarnaast bestaan er ook nog verschillende risicofactoren die de werkbaarheid van uw job kunnen bedreigen of bevorderen: autonomie, emotionele belasting, werkdruk, ondersteuning door leidinggevenden, fysieke omstandigheden en taakvariatie. Wie werkbaar werk heeft, heeft meer plezier op het werk, leert meer, blijft langer aan het werk en is vaak ook minder ziek. Werkbaar werk is dus voor zowel werknemer als werkgever heel interessant . 

Op basis van een bevraging van al deze risicofactoren wordt de werkbaarheidsgraad van een bepaalde job bepaald. De eerste metingen werden gedaan in 2004, maar sinds 2018 kwam de Vlaamse overheid met het actieplan Werkbaar Werk op de markt. Dit actieplan focust zich op 3 doelstellingen: 
- Kennis maximaal ontsluiten: De Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties willen onderzoek naar werkbaar werk stimuleren. Zo zoeken ze naar verschillende technologieën die onder andere de werkstress kunnen aanpakken. Ze zetten in op samenwerking met preventiediensten en onderwijs. Het actieplan focust zich op beter gebruik van bestaande tools, informatie op hun website en het tonen van goede voorbeelden.
- Enthousiasmeren: Het actieplan wil alle betrokken actoren inspireren om zelf werk te maken van werkbaar werk en duurzame inzetbaarheid. Dit gebeurt via campagnes die focussen op positieve oplossingen en acties voor werkgevers, werknemers én overheid. De ambitie is om sectoren aan te moedigen tot concrete acties met meer impact. 
- Met z'n allen aan de slag: De Vlaamse sociale partners willen bedrijven helpen om werkbaar werk te verbeteren aan de hand van scans en financiële steun via een werkbaarheidsfonds. (doel: hefboomeffect creëren inzake werkbaar en wendbaar werk) Zo vragen ze meer loopbaanbegeleiding, goede kinderopvang en veilige fietspaden. Ook kmo's moeten beter ondersteund worden. (bron)

De risicofactoren kunnen in kwadranten worden opgedeeld die zo een risicoprofiel weergeven per werkbaarheidsfactor. De verdeling tussen deze kwadranten gebeurt als volgt:

- Kwadrant 1 : lage frequentie (komt bij minder dan 20% voor) en hoge odds ratio (>2)
- Kwadrant 2: hoge frequentie ( >20%) en hoge odds ratio (>2)
- Kwadrant 3: lage frequentie (<20%) en lage odds ratio (<2)
- Kwadrant 4: hoge frequentie (>20%) en lage odds ratio (<2)

Een odds ratio is een verhouding van 2 odds die elk de kansverhouding problematisch/niet-problematisch weergeven. Risicofactoren in het 2de kwadrant vormen een enorm risico voor de werkbaarheidsgraad, terwijl de impact van de elementen in het 3de kwadrant heel beperkt zijn. Er kan wel gesteld worden dat een hogere odds ratio meer doorweegt dan een hogere frequentie. 

Werkbaar werk is een complex gegeven waarbij er met veel zaken rekening gehouden moet worden (werkbaarheidsrisico's en werkbaarheidsfactoren), maar het is essentieel om voor iedereen een veilige werkomgeving te creëren.